ΚΑΘΟΛΙΚΟ  ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΒΕΛΛΑΣ                                 

Η Μονή Βελλάς βρίσκεται στο Καλπάκι, 35 χιλιόμετρα από τα Ιωάννινα. Είναι πολύ κοντά στην τοποθεσία της αρχαίας πόλης «Παλιοβελλά»,που ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα και  γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ως το 1713 αποτελούσε έδρα της Επισκοπής. Διαθέτει υπέροχη θέα και σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η πηγή Βελλάς του ποταμού Καλαμά.

 Στην αρχή ήταν Επισκοπή και ανήκε στη Μητρόπολη Ναυπάκτου.Το 1834 έγινε Μητρόπολη Βελλάς και το 1936 ενώθηκε με τη Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως και Πωγωνιανής.Το 1863 η Μονή έγινε Σταυροπηγιακή και το 1885 μετατράπηκε σε ενοριακή. Είχε δε μετόχι τη Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στη Ρουμανία. Σήμερα είναι ενταγμένη στη Μητρόπολη Ιωαννίνων.

Μοναδικό στολίδι της Μονής το Καθολικό της Μονής, ο ναός της Παναγίας τηs Βελλαϊτισσας, αφιερωμένος   στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο ξυλόγλυπτο τέμπλο του δεσπόζει η Θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Βελλαϊτισσας. Το Καθολικό της Μονής είναι χτισμένο σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής και όπως μας πληροφορεί σχετική επιγραφή χτίστηκε το 1745 και οι αγιογραφίες του είναι έργα των Κωνσταντίνου, Ιωάννου και Αναστασίου.

Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου  με λαμπρό πανηγύρι. Ξυλόγλυπτο τέμπλο και επίχρυσο, δεμένο με αριστουργηματική τεχνική, σπάνιες τοιχογραφίςες, μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής τρίκλιτης Βασιλικής . Θα δείτε  ανάμεσα  στις αγιογραφίες των Αγίων της Εκκλησίας μας  τον Αριστοτέλη,τον Πλάτωνα ,τον Πλούταρχο και άλλους αρχαίους ΄Ελληνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μονή απετέλεσε από το 13ο αιώνα και για 400 χρόνια περίπου μεγάλο πνευματικό κέντρο, ενώ διέθετε και μεγάλη περιουσία. Ερημώθηκε το 1817, αφού οι μοναχοί αρνούμενοι να δώσουν την περιουσία τους στον Αλή πασά των Ιωαννίνων , μετέβησαν στην Κερκυρα

 Στη Μονή Βελλάς από το 1911 ως το 1989 λειτούργησε Ιεροδιδασκαλείο, όπου σπούδαζαν όσοι ήθελαν να γίνουν δάσκαλοι ή ιερείς, με φροντίδα του τότε Μητροπολίτου Ιωαννίνων Σπ. Βλάχου. Σήμερα λειτουργεί ως Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία με οικοτροφείο.

Ψυχή του Ναού ο Μπαρμπαντάρας ,ένας καλοκάγαθος άνθρωπος  που καθημερινά φρόντιζε την Εκκλησία . Κάθε Κυριακή και γιορτή αλλά και κάθε Σάββατο απόγευμα η Εκκλησία γέμιζε με σπουδαστές ψέλνοντας ύμνους στην Παναγία.

   Καθολικό Ιεράς Μονής Βελλάς 

                 Γενική άποψη τοι Ιερού Ναού                                                      Είσοδος Ιερού Ναού                       

   Παναγία η Βελλαϊτισσα                                            Ωραία Πύλη                                

                                                                             Τοιχογραφίες