ΙΕΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ-ΙΣΤΟΡΙΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ ΒΕΛΛΑΣ                                                                                                 

                                                       ΙΔΡΥΣΗ

 Το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς ιδρύθηκε το 1911 στην Ιερά Μονή της Βελλάς Ιωαννίνων από τον τότε Μητροπολίτη Βελλάς και Κονίτσης και μετέπειτα Ιωαννίνων και Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΒΛΑΧΟ.

ΣΚΟΠΟΣ

Σκοπός της Σχολής ήταν η μόρφωση ιερέων και διδασκάλων, ικανών να συντελέσουν στην ελευθερία και ευτυχία της υπόδουλης τότε Ηπείρου . Τούτο  διαφαίνεται στα λόγια του ιδρυτή:

'' Είχε τούτο καταστεί το όνειρό μου και ήτο η ίδρυσις Σχολής, εξ  ης ως διαυγούς πηγής να λαμβάνω τους μέλλοντας σθεναρούς και επιστήμονας συστηματικούς, εργάτας της ποθητής ανορθώσεως,τους ιερείς και διδασκάλους της υπέθρου χώρας."

 Αρχικά η Σχολή λειτούργησε στις κτιριακές εγκαταστάσεις της Μονής. Η ανέγερση του μεγαλοπρεπούς διδακτηριακού συγκροτήματος άρχισε το 1927 με πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτη Σπυρίδωνα και ολοκληρώθηκε το 1960 από το Μητροπολίτη Ιωαννίνων και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος ΣΕΡΑΦΕΙΜ  ΤΙΚΑ.

 Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 η σχολή αναγκάστηκε να απομακρυνθεί από τα κτίριά της,τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως νοσοκομείο. Από το Νοέμβριο του 1940 μέχρι τον Ιούνιο του 1941 οι μαθητές μεταφέρθηκαν στην Αθήνα,στο 3ο και 4ο Δημοτικό Σχολείο,στο τέρμα της οδού Σίνα. Από τον Ιούνιο του 1941 μέχρι τον Ιούνιο του 1943 η σχολή λειτούργησε στο ίδρυμα του Γεωργίου Σταύρου στα Ιωάννινα,ενώ στον ίδιο χώρο φιλοξενήθηκε και από τον Ιούνιο του 1948 έως το Νοέμβριο του 1956 εξαιτίας της επιδρομής του Δημοκρατικού Στρατού στη Βελλά.

Η λειτουργία του Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς Ιωαννίνων διακρίνεται σε τρεις φάσεις:

• 1911-1937 ως Αγροτικόν Ιεροδιδασκαλείον Μονής Βελλάς Ιωαννίνων με πενταετή φοίτηση
• 1937-1977 ως Ιεροδιδασκαλείον Βελλάς Ιωαννίνων με εξαετή φοίτηση
• 1977-1989 ως Εκκλησιαστική Παιδαγωγική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ-ΣΠΟΥΔΕΣ

Το Αναλυτικό και Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Ιεροδιδασκαλείου συνέταξε αρχικά η Θεολογική Σχολή της Χάλκης και οι σπουδαστές διδάσκονταν μαθήματα εγκύκλια (γενικής μόρφωσης), Θεολογικά , Παιδαγωγικά και Γεωπονικά. Η Σχολή λειτούργησε ως 6τάξιο Γυμνάσιο με 2ετή Παιδαγωγική Ακαδημία. Είχε Δημοτικό Σχολείο για την πρακτική άσκηση των σπουδαστών και Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο για τη φοίτηση υποψηφίων Ιερέων.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Λαμπροί καθηγητές πρόσφεραν σημαντικό εκπαιδευτικό έργο και οι μαθητές του,οι οποίοι προέρχονταν από όλη την  ΄Ηπειρο ,λάμβαναν υψηλού επιπέδου μόρφωση. Οι απόφοιτοι της Σχολής διέπρεψαν ως Διδάσκαλοι και ως Ιερείς αλλά και σε άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής.

Το Ανώτατο τούτο Πνευματικό Καθίδρυμα υπήρξε από τα σπουδαιότερα Σχολεία που λειτούργησαν στην Ελληνική Επικράτεια. Η προσφορά της Σχολής  στην πνευματική, κοινωνική και πολιτιστική ανόρφωση της Ηπείρου και της πατρίδας μας γενικότερα ήταν και είναι μεγάλη .

ΟΙ ΠΟΡΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΟΥ

Η ίδρυση του Ιεροδιδασκαλίου επιτεύχθηκε χάρη στη γενναία υλική αρωγή του ομογενούς ευεργέτη Αλεξίου Πάλλη. Επιπλέον,για τη λειτουργία της σχολής σημαντικά ποσά συνεισέφεραν τα ταμεία των ιερών μονών και ναών των επαρχιών Πωγωνίου και Κόνιτσας. Οι χωρικοί των ιδίων περιοχών συνέδραμαν κυρίως με την παροχή βρώσιμων ειδών. Οι δε κτιριακές εγκαταστάσεις ανηγέρθηκαν με δαπάνες των βορειοηπειρωτικών κληροδοτημάτων. Έκτακτες εισφορές,έρανοι,ως και η εκμετάλλευση ιδιοκτησιών της μονής Βελλάς στην πεδιάδα του Καλαμά –εκτάσεως 800 στρεμμάτων –αποσκοπούσε στην εξεύρεση πόρων για τη συντήρηση της σχολής. Έντονες,εξάλλου,ήταν οι προσπάθειες του Σπυρίδωνα προκειμένου να κατοχυρωθεί νομικά η νομιμότητα της μεγάλης αγροτικής περιουσίας υπέρ της σχολής,κάτι που συνέβη τελικά με το νόμο 5408 του 1932. Οργανώθηκε αγρόκτημα και κτηνοτροφείο που με την προγραμματισμένη εργασία των μαθητών απέφεραν υπολογίσιμες ποσότητες προϊόντων. Σημαντική όμως ήταν και η ελβετική οικονομική βοήθεια,η οποία προσέφερε μηχανήματα και άλλο υλικό στο αγρόκτημα της Βελλάς.

Η ΒΕΛΛΑ ΤΩΡΑ

Το Ιεριδιδασκαλείο λειτούργησε από το 1911 ως το 1989,συνολικά 78 χρόνια και αποφοίτησαν 1307 Σπουδαστές. Το έτος 1985 δια του Νόμου 1946 οι διετείς Παιδαγωγικές Ακαδημίες προήχθησαν σε Παιδαγωγικά Τμήματα. Με τον ίδιο νόμο, η Εκκλησιαστική Παιδαγωγική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων μετετράπη σε καθαρά Ιερατική Σχολή με τίτλο Ανώτερη Εκκλησιαστική Σχολή Βελλάς Ιωαννίνων και τριετή φοίτηση. Η λειτουργία της διήρκησε έως το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007.

                                                                 Εδώ λειτούργησε το 1911 το Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς

Αναμνήσεις... Συγκίνηση...Περασμένα αλλά αξέχαστα χρόνια.Τότε αυτό το ¨ άτιμο¨ δε χαλούσε ποτέ. Μάταια κάθε πρωί περιμέναμε...Θυμάμαι τους καθηγητές μας κάθε πρωί, πάντα στην ώρα τους, να κατεβαίνουν από αυτό. Και μεις απογοητευμένοι βαδίζαμε προς τις τάξεις. Ζωντανή ανάμνηση το πουλμανάκι της Βελλάς. Ωραία χρόνια...

Τη φωτογραφία μάς την έστειλε ο Βελλαϊτης Στέφανος Κωλέττας.

Στην συνέχεια ο Νόμος 3432/2006 μετονόμασε την Ανώτερη Εκκλησιαστική Σχολή Βελλάς Ιωαννίνων σε Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία (ΑΕΑ) Βελλάς Ιωαννίνων (όπως και τις άλλες τρεις ομοιόβαθμες Σχολές Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου Κρήτης) αναβαθμίζοντας την σε ανώτατη σχολή Πανεπιστημιακού Επιπέδου (ΠΕ) με τετραετή φοίτηση.

Τη φωτογραφία μας έστειλε ο Βελλαϊτης Γιώργος Βλέτσας. Ευχαριστούμε.